Những lúc gần đây báo chí thường đề cập đến Probiotics (“Trợ Sinh”?). Đó là những chất gì vậy?
http://www.yduocngaynay.com/8-8TK_BQQuang_PreProSyn_biotics.htm
http://www.yduocngaynay.com/7-7NgTNhuan_TrMNgo_Probiotics.htm
Những vi khuẩn đồng minh của chúng ta
Biết rằng hệ tiêu hóa của chúng ta chứa thường trực trên 400 loại vi khuẩn khác nhau với tổng số trên 100 000 tỉ vi khuẩn.
 Đây là những vi khuẩn có ích cho cơ thể. Chúng tạo thành hệ vi sinh đường ruột (intestinal flora).
 Các vi khuẩn nầy giúp ích trong việc làm lên men vài loại glucid như chất cellulose mà cơ thể không hấp thụ được. Cellulose là một chất trong các loài thực vật.
 Ngoài ra, hệ vi sinh cũng dự phần trong việc tổng hợp các vitamins nhóm B và hầu hết vitamin K mà gan rất cần đến.
Khi thế quân bình của hệ vi sinh bị lệch đi, ruột có thể bị cảm nhiễm và bệnh sẽ xuất hiện ra.
Nói tóm lại, hệ vi sinh đường ruột rất cần thiết cho việc tiêu hoá, hấp thụ dưỡng chất (nutriments) cũng như sự thải bỏ những cặn bã độc hại.
 Yogurt, thức ăn làm mát lòng người.
Yogurt hay sữa chua lên men là một loại thực phẩm mà ai cũng đều biết hết. Đây là một thức ăn ngon miệng đồng thời cũng là một thực phẩm chức năng đầy tính bổ dưỡng. Yogurt được làm từ sữa cho lên men bởi những loại vi khuẩn tốt, đó là những Probiotics.
Probiotics là gì?
Đây là những vi khuẩn tốt, có ích lợi cho sức khỏe chúng ta. Chúng thường được  thấy hiện diện trong đường tiêu hóa và ngay cả trong âm hộ. Sự hiện diện của probiotics giúp ngăn chặn tác hại của các vi khuẩn xấu (pathogens) xâm nhập vào ruột.
Có nhiều loại vi sinh vật được sữ dụng như Probiotics, đó là vi khuẩn nhóm lactic (bactéries lactiques) như Bifidobacterium và Lactobacillus trích từ hệ vi sinh đường ruột hoặc là một vài loại men (levure).
http://www.yduocngaynay.com/7-7NgTNhuan_TrMNgo_Probiotics.htm
http://www.yduocngaynay.com/8-8TK_BQQuang_PreProSyn_biotics.htm
Thí dụ điển hình về probiotics là vi khuẩn Bifidobacterium và vi khuẩn Lactobacillus trích từ hệ vi sinh đường ruột.Các loại vi khuẩn nầy có khả năng tạo ra lactic acid khi chúng phân hủy đường lactose.
Hai loại vi khuẩn nầy từ lâu đã được Nhật Bản và Âu Châu sử dụng trong kỹ nghệ sản xuất sữa chua lên men.
Tại Hoa Kỳ, trên 60% yogurt có chứa Bifidobacterium và  Lactobacillus.
Trong kỹ nghệ yogurt, các probiotics sau đây thường được thấy sử dụng: Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium breve, Bifidobacterium infantis, Bifidobacterium longum, Lactobacillus acidophilus và Lactobacillus casei.
Probiotics có ích lợi gì cho sức khỏe?
Theo giới thuốc thiên nhiên, kỹ nghệ sữa cũng như ý kiến của một số nhà dinh dưỡng thì yogurt là một thực phẩm chức năng (functional food) rất tốt cho sức khỏe.
 Probiotics có thể đem đến cho cơ thể những lợi ích sau đây:
*-Cải thiện sự quân bình của hệ vi sinh đường ruột bằn cách làm gia tăng sự hiện diện của vi khuẩn tốt trên số lượng vi khuẩn xấu (như E coli, Salmonella)
*-Ngăn chặn sự xâm nhập của các vi khuẩn gây bệnh bằng cách cản chúng bám vào thành ruột.
*-Giúp cho việc tiêu hóa thức ăn được hữu hiệu hơn. Cải thiện sự hấp thụ dưỡng chất. Dễ đi cầu.
Đối với những người thường bị chứng bất dung nạp đường lactose (intolérance au lactose) thì probiotics sẽ giúp chất đường nầy được tiêu hóa dễ dàng hơn.
*-Giảm nguy cơ bị tiêu chảy do uống quá nhiều thuốc kháng sinh (antibiotic associated diarrhea hay AAD).
*-Điều hoà hệ miễn dịch.
*-Ngừa cancer ruột.
*-Giảm cholesterol trong máu.
*-Giảm thiểu hiện tượng dị ứng.
*-Các thí nghiệm gần đây cho biết probiotics cũng có ít nhiều tác dụng tốt trong việc chữa trị các bệnh viêm ruột gây tiêu chảy do virus và do vi khuẩn Clostridium difficile.
Có quảng cáo còn đi xa hơn nữa, như cho rằng…probiotics giúp vào việc quân bình của các hormones, ngừa viêm đường tiết niệu và viêm âm hộ, ngăn ngừa chứng loãng xương, ngăn chặn tác dụng độc hại của tia phóng xạ và của các kim loại nặng, ngừa chứng hôi miệng và giảm stress, v.v…
Trên đây là những gì kỹ nghệ probiotics đã quảng cáo.
 Tại Canada và Hoa Kỳ, probiotics chỉ được xếp vào loại thực phẩm bổ sung (dietary supplement) mà thôi..
Ở dạng bột và dạng viên, probiotics phải chịu sự chi phối của cơ quan FDA thông qua luật Dietary Supplement Health and Education Act Standards...
Trường hợp dùng để làm lên men yogurt, kefir (cũng là nột loại sữa lên men) thì probiotics được xem như nằm trong thành phần bình thường của sản phẩm...
Trường hợp kỹ nghệ muốn sử dụng một loại vi khuẩn nào đó như một probiotic để thêm vào sản phẩm, vi khuẩn nầy cần phải được FDA xét duyệt và công nhận là nằm trong nhóm vi khuẩn an toàn gọi là GRAS (Generally Recognized as Safe).
Vấn đề probiotics còn rất phức tạp và chưa rõ rệt cho lắm nên các cơ quan y tế của Canada lẫn Hoa Kỳ chỉ cho phép ghi chú trên món hàng những câu quảng cáo (claims) chung chung như “giúp cho hệ vi sinh đường ruột được tốt” (supports a healthy intestinal flora) mà thôi.
Probiotics phải là vi khuẩn sống
Muốn được hiệu nghiệm, probiotics cần phải là vi khuẩn sống.
Để đạt kết quả tốt, phải cần ít nhất 1 tỉ vi khuẩn sử dụng như Probiotics mỗi ngày vì những vi khuẩn nầy chỉ ở tạm trong ruột mà thôi.
Trở ngại thường gặp là acid của dịch vị tiêu hóa bởi chúng có thể hủy diệt lối 90%  probiotics ăn vào. Để bù đấp sự mất mát nầy mà chúng ta cần tiêu thụ một số lượng thật lớn probiotics.
Chúng ta cũng có thể uống những thuốc probiotics có áo bọc bên ngoài để nó chỉ tan ra lúc vào đến ruột mà thôi.
Nên uống Probiotics lúc bụng tróng,và trường hợp nếu có uống thuốc khác thì phải cách nhau hai giờ.( Julie Véronneau,Pharm)
Tại Canada, luật lệ về bao bì nhãn hiệu quy định sản phẩm probiotics cần phải được ghi chú rõ rệt về nồng độ vi khuẩn sống (active) hay U.F.C (unités formatrices de colonies) cho mỗi gram sản phẩm.
Probiotics, một mặt hàng đang lên
Khuynh hướng của nguời tiêu thụ nói chung là càng ngày họ càng chuộng những sản phẩm có mang tính thiên nhiên.
Âu châu dẫn đầu trong việc tiêu thụ probiotics. Mỗi người dân Pháp tiêu thụ trung bình hằng năm 33kg yogurt trong khi mỗi người dân Mỹ chỉ tiêu thụ có 4 kg.
Trên thị trường, probiotics không những chỉ hiện diện trong yogurt mà thôi nhưng nó còn có thể được thấy trong hằng trăm loại sản phẩm khác nữa.
Tại Canada, probiotics có mặt trong các món hàng sau đây: yogurt, nước trái cây, Activia,Yoptimal, Lait Natrel PRO, DanActive, Immuniplus, Astro,Kéfir và trong các viên thuốc probiotics như Probaclac, BioK v.v…
Prebiotics (Tiền trợ sinh?) là gì?
Đây là những thức ăn của Probiotics. Nói rõ hơn là những chất bột đường glucide không tiêu hóa dược và vẫn còn nguyên vẹn khi vào đến ruột già (colon). Tại nơi đây chúng kích thích sự hoạt động của probiotics dặc biệt là nhóm Bifidobacterium.
Prebiotics giúp vào việc cải thiện hệ miễn dịch, giúp hấp thụ chất calcium, và có thể làm giảm nguy cơ xuất hiện của một vài loại cancer nữa.
Prebiotic  có thể hiện diện một cách tự nhiên trong một số thực phẩm ,chẳng hạn như củ hành, cây cúc vú topinambour và ạt ti sô (artichaut).
Một vài loại sản phẩm có chứa đồng thời vừa probiotics và vừa prebiotics, người ta gọi  chúng là những Symbiotics.
Đôi khi nhà sản xuất cho trộn thêm vào yogurt những chất fructo oligosaccharides trích từ Inuline (là một glucide) của Rau diếp Xoắn Chicorée (Chicory, wild succory). Chất thêm vào nầy được gọi là Prebiotics và có công dụng giúp cho probiotics tăng trưởng mạnh hơn.
Thí dụ điển hình tại Canada, sản phẩm sữa Additio de Nutrimor có chứa bốn loại vi khuẩn gốc lactic (Bifidobacteriumlactis BB-12, Lactobacillus acidophilus LA-5, Lactobacillus bulgaricus và Streptococcus thermophilus) và Inuline là một prebiotic. Sữa hiệu Vitalité de Lactantia có chứa Inuline (4gr/250ml).
Nước trái cây hiệu Tradition Vision Santé chứa 2g/250ml, và đồng thời cũng chứa 3 tỉ probiotics.
Các thí nghiệm cho thấy, mỗi ngày tiêu thụ 4g prebiotic là đũ nhu cầu rồi. Còn nếu tiêu thụ  trên20 gr sẽ bị bị đau bụng và trướng hơi bụng.
Nên mua loại probiotics nào?
Tốt hơn hết là nên chọn những sản phẩm có chứa những probiotics nào đã từng được nghiên cứu nhiều, như Lactobacillus casei, Lactobacillus rhamnosus…
Nên chọn các vi khuẩn có tính cộng lực với nhau vì mỗi loại vi khuẩn có khuynh hướng tác động tại những nơi chuyên biệt khác nhau chẳng hạn như Lactobacillus có tác động chủ yếu trên ruột non còn loại Bifidobacterium thì tác động trên ruột già.
 Tại Quebec, sản phẩm yogurt thường có chứa các loại probiotics như Lactobacillus bulgaricus, Streptococcus thermophilus, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei và Bifidus…
+chọn những viên có áo bọc để tránh bị acid của bao tử làm tổn hại vi khuẩn.
+nên biết là yogurt loại chúng ta thường mua ở siêu thị đều chứa rất ít vi khuẩn.
+nên mua những loại yogurt dùng để trị liệu (yogurt thérapeutique) vì có chứa số lượng lớn vi khuẩn cần thiết. Có thể mua trong các tiệm bán thực phẩm thiên nhiên.
+tránh mua yogurt có pha trộn thêm nhiều loại trái cây.
+tốt nhất nên mua những loại yogurt ferme hoặc nature hay plain.
Số lượng vi khuẩn sống có hoạt tính cũng có thể rất thay đổi tùy theo nhãn hiệu yogurt.
Theo các nhà chuyên môn, một yogurt tốt cho sức khỏe cần phải có ít nhất 10 triệu vi khuẩn/gr trở lên. Thông thường, yogurt bán ở chợ chứa rất ít vi khuẩn có hoạt tính, có lẽ vì được sản xuất từ sữa đã được hấp khử trùng (pasteurisé) hoặc đã được cho thêm những hoá chất để làm ổn định (stabilisé) sản phẩm trước khi bán ra, thí dụ như các loại yogurt có trộn thêm trái cây.
Các dạng của probiotics
Ngoài dạng probiotics thường gặp trong yogurt, kefir, v.v… Probiotics còn có thể được thấy bán ra dưới nhiều hình thức khác như:
•Probiotics cô lảnh (lyophilisé): Khi hạ nhiệt độ xuống thật thấp vi khuẩn sẽ trở nên khô như bột nhưng không bị hủy diệt. Chúng sẽ sống trở lại lúc được uống vào.
•Viên nang (capsule): Tại Canada, mỗi viên chứa từ 2 đến 6 tỉ vi khuẩn. Thường có hai hoặc bốn loại vi khuẩn phối hợp lại với nhau. Các vi khuẩn thường được sử dụng có thể là: L.casei, L.acidophilus, L.bulgaricus, L.rhamnosus, Streptococcus thermophilus, B.lactis, B. longum. Một số viên probiotics được bán dưới dạng đông lạnh hay dạng trữ lạnh, một số khác thì được giữ ở nhiệt độ bình thường. Dạng lạnh chứa nhiều vi khuẩn sống hơn dạng bình thường.
•Bột (poudre): Dạng bột để pha trong nước. Nhờ lưu lại bao tử trong thời gian ngắn nên khi đến ruột một số lượng lớn vi khuẩn vẫn còn sống.
•Yogurt trị liệu (yogurt thérapeutique): Nên uống trước bữa ăn. Có thể chứa một tỉ lệ Probiotic rất cao (50 tỉ cho một liều).
•Men bia, có hai loại:
1-Men bia Saccharomyces boulardii, còn gọi là men sống hay men có hoạt tính. Được xấy khô ở nhiệt độ không quá 40oC. Có tính năng trị liệu rất tốt. 
2-Men không có hoạt tính thường là những phế phẩm của kỹ nghệ bia. Giá rẻ. Probiotics không có hoạt tính vì đã bị xấy khô ở nhiệt độ cao.
Kết luận
Hiện nay trên thị trường, probiotics cũng như Omega-3 nhờ khéo quảng cáo đã trở thành những mặt hàng đang lên rất mạnh mẽ trên khắp thế giới...
Kỹ nghệ sữa và kỹ nghệ thuốc thiên nhiên đều hết lời ca tụng probiotics và xem nó như là một thực phẩm bổ sung mang những tính năng phòng trị được rất nhiều bệnh tật.
Ngược lại, phía y khoa thì dè dặt hơn. Họ cũng công nhận rằng probiotics là vi khuẩn tốt cho sức khỏe, nhất là trong việc củng cố hệ vi sinh đường ruột và ngăn chặn bệnh tiêu chảy do việc lạm dụng thuốc kháng sinh gây ra.
Còn đối với các tính năng khác của probiotic thì các bác sĩ khuyên chúng ta cần phải thận trọng dè dặt hơn vì lẽ còn thiếu rất nhiều xét nghiệm lâm sàng cùng các khảo cứu khoa học đáng tin cậy.
 Người ta tự hỏi phải chăng cơn sốt probiotics chẳng qua chỉ là một đòn khuyến mãi của kỹ nghệ sữa?
 Nhưng dù có nói sao đi nữa, chúng ta phải nhìn nhận rằng yogurt là một thức ăn ngon miệng và rất tốt cho tất cả mọi người bất luận già hay trẻ.
Tại sao chúng ta không dám thử?
Tham khảo:
- Julie Veronneau, pharmacienne. Les Probiotiques; Québec Pharmacie Vol. 55 No 11, Dec 2008-Jan 2009
- Isabelle Huot, Dre en Nutrition.Prébiotiques et Probiotiques. Bel Âge Magazine , Fev 2008
http://www.lebelage.ca/les_probiotiques_et_les_prebiotiques-complet.php.
Montreal, April 10, 2009