Chúng ta thường nghe nói đến Tam Thập Lục Kế, tức là ba mươi sáu kế, với những kế quen thuộc như mỹ nhân kế, điệu hổ ly sơn, khổ nhục kế, dương đông kích tây và nhất là kế Tẩu vi thượng sách. Chạy là tốt nhất.

Từ ngàn xưa, người Tàu đã từng chia năm xẻ bảy, đánh nhau không ngừng để tranh giành thiên hạ. Trong bối cảnh đó, những mưu sâu kế độc, những sách lược quân sự được thi hành để giành thắng lợi.

Những mưu kế từ Trung Hoa cổ đại đã được đem ra xử dụng nhiều lần cho đến ngày nay mà một số vẫn còn hiệu quả.
Người Tàu thâm hiểm sâu độc thật. Rủi cho dân tộc VN là Hồ Chí Minh đã cỏng rắn về cắn gà nhà, mời cán bộTrung Cộng về chỉ đạo giết hại đồng bào vô tội trong Cải Cách Ruộng Đất. Và hiện nay, Trung Cộng đã xử dụng kế thứ 10 là "Tiếu lý tàng đao" nghĩa là nụ cười dấu đao mà hai câu thơ của Nguyễn Du tả như sau:
Bề ngoài thơn thớt nói cười
Mà trong nham hiểm giết người không đao.
Đó là chủ trương 16 chữ vàng và 4 tốt nói ra từ cửa miệng trong khi đem tàu chiến đến chiếm biển chiếm đảo và bắn giết ngư dân của đồng chí Việt Nam anh em.

Ba mươi sáu kế

1* Man thiên quá hải
Giấu trời qua biển.
Lợi dụng sương mù để lẫn trốn, nói chung là lợi dụng thời tiết hoặc đêm tối để trốn hoặc hành động.
Gia Cát Lượng dùng một biến thể của thế nầy là "Thuyền cỏ mượn tên" để lừa lấy tên của Tào Tháo trong một trận của Xích Bích. Chủ yếu là đặt những hình nộm bằng rơm trên tàu, lợi dụng sương mù khiến cho quân lính Tào Tháo không thấy rõ mà cứ bắn tên vào các hình nộm và như thế là lấy được nhiều tên cần thiết.

2* Vây Ngụy cứu Triệu
Để cứu nước Triệu thì cần phải mang quân qua vây nước Ngụy.
Thời Chiến quốc, Bàng Quyên là tướng của nước Ngụy đem quân tấn công nước Triệu rất gấp. Tôn Tẩn, bạn học cũ của Bàng Quyên, cùng một sư phụ là Quỷ Cốc Tử, đã trở thành đối địch với nhau trên chiến trường. Tôn Tẩn bày kếcho nước Tề đem quân sang vây nước Ngụy, buộc Bàng Quyên phải rút quân về giải vây, do đó nước Triệu được cứu.

3* Tá đao sát nhân.
Mượn đao người khác, mượn tay người khác để giết kẻ thù của mình.
Thời Tam quốc, Tào Tháo rất ghét Nễ Hành, tánh tình ngang bướng, không chịu khuất phục, bèn cử ông ta đến chầu Lưu Biểu. Quả nhiên, Nễ Hành làm Lưu Biểu tức giận rồi bị giết.
Hồ Chí Minh đã dùng kế nầy,đưa tin để mật thám Pháp bắt Phan Bội Châu và những người không theo Cộng sản.

4* Dĩ dật đãi lao
Lấy nhàn để đối phó với mệt mõi.
Đây là một trong những chiến thuật du kích. Đánh địch ngay trong lúc địch còn ở tình trạng mệt mõi.
Trong trận Phì Thuỷ, Phù Kiênđem một triệu quân sang tấn công nhà Tấn. Tạ An và Tạ Quyền biết nắm lấy tinh thần của "Dĩ dật đãi lao" nên dùng quân ít hơn, tinh nhuệ và được nghỉ ngơi, đánh cho Phù Kiên đại bại trong lúc quân mệt mõi.

5* Sấn hỏa đả kiếp
Tranh thủ lúc nhà cháy mà đánh cướp.
Lợi dụng lửa để hành động. Rộng hơn nữa là biết nắm lấy thời cơ.
Lưu Bị chỉ là một lãnh chúa nhỏ, nắm trong tay thành Tương Dương người thưa dân ít. Biết lợi dụng ngay sựthất bại của Tào Tháo ở Trận Xích Bích, Lưu Bị tung quân chiếm Kinh Châu, rồi từ đó, phát triển thế lực ngang bằng với Tào Tháo và Tôn Quyền.

6* Thanh đông kích tây
Giương đông kích tây. Giả vờ đánh một hướng nhưng thực chất là đánh hướng ngược lại.
Sau trận Xích Bích, Gia Cát Lượng dùng phản kế của Giương đông kích tây, bằng cách cho quân đốt lửa ở đường hẻm Hoa Dung, để Tào Tháo nghi ngờ rằng quân Lưu Bị dùng kế Giương đông kích tây thật sự, rồi chọn con đường hẻm Hoa Dung để bị rơi vào bẩy của quân Quan Vũ.
Đầu tháng 2 năm 1971, cuộc hành quân Lam Sơn 719 của QLVNCH mục đích xâm nhập Hạ Lào để tiêu diệt hậu cần và các kho xăng dầu của VC, đồng thời kiểm soát sự xâm nhập của đường mòn HồChí Minh từ Bắc vào Nam.
Bắt đầu bằng kế hoạch GiươngĐông kích tây, đó là Sở chỉ huy của Quân đoàn I được chuyển từ Đà Nẳng lên Đông Hà. QLVNCH thực hiện các hoạt động nghi binh để cho địch thấy là như sắp vượt giới tuyến 17 sang đánh ra miền Bắc.
Cuối cùng, sở Chỉ huy QĐ I chuyển về Khe Sanh sau khi cuộc hành quân sang Hạ Lào bắt đầu.

7* Vô trung sinh hữu
Không có mà làm cho có.
Trong trận Phì Thuỷ, để che dấu sự chênh lệch lớn lao về quân số, Tạ An và Tạ Quyền tung số quân ít ỏi của mình ra tấn công trước để tạo cảm giác rằng quân của mình chẳng kém gì quânđịch. Quân địch vì thế mà hỗn loạn, sợ hãi đến mức độ nghe tiếng chim hạc kêu mà tưởng rằng quân địch la hét. Thấy cỏ cây lay động mà tưởng rằng quân địchđang phục kích. (Phong thanh hạc lệ, thảo mộc giai binh)

8* Ám độ trần Thương
Chọn con đường và cách thức tấn công mà không ai nghĩ tới.
Thời Hán Sở tranh hùng, Lưu Bang bị Hạng Võ ép đóng quân ở vùng Ba Thục, hẻo lánh và khó ra được vào Trung Nguyên. Hàn Tín bày kế là giả vờ sửa đường lớn, nhưng lại bí mật dẫn quân đi qua đường hẻm để đánh úp ải Trần Thương, mở đưởng ra Trung Nguyên cho quân Hán.

9* Cách ngạn quan hỏa
Đứng cách bờ để xem lửa cháy.
Sau trận Quan Độ, Viên Thiệu bị bại trận trước Tào Tháo rồi chẳng bao lâu qua đời. 2 đứa con là Viên Thượng và Viên Hy chạy tới nương nhờ Công Tôn Khang. Có người khuyên Tào Tháo là thừa thắng, tấn công để bắt Viên Thượng và Viên Hy. Tào Tháo cho rằng không cần vội, sớm muộn gì nội bộ cũng có loạn rồi ra lịnh rút quân.Quả nhiên, Công Tôn Khang thấy Tào Tháo rút quân bèn chém Viên Thượng và Viên Hy rồi xin đầu hàng Tào Tháo.

10* Tiếu lý tàng đao
Nụ cười dấu đao.
Bề ngoài thơn thớt nói cười
Mà trong nham hiểm giết người không đao.
Trung Cộng luôn miệng ca ngợi tình đồng chí, anh em XHCN bất diệt, môi hở răng lạnh với CSVN. Nào là 16 chữvàng "Láng giềng hữu nghị - Hợp tác toàn diện - Ổn định lâu dài - Hướng tới tương lai" trong tinh thần 4 tốt "Láng giềng tốt - Bạn bè tốt -Đồng chí tốt - và đối tác tốt.
Thế mà mang tàu chiến, đánh chiếm vùng biển, vùng đảo và bắn giết ngư dân của người đồng chí anh em VN. Có câu "Khẩu Phật phúc kiếm" Miệng nam mô, bụng bồ dao găm.

11* Lý đại đào cương
Mận chết thay đào.
Đưa người khác ra thế thân, gánh vác tai họa cho mình.
Hồ Chí Minh rước cán bộ Trung Cộng về giết đồng bào VN trong Cải Cách Ruộng Đất. Nhân dân đồ thán, Hồ bèn đưa Trường Chinh ra chịu tội rồi nhỏ vài giọt nước mắt cá sấu xin lỗi đồng bào.
Nước tôi có Đặng Xuân Khu
Đâm chết thằng chú, bỏ tù thằng cha
CCRĐ kéo dài trên 3 năm (53-56), nếu thấy sai thì ngừng ngay lập tức để tránh giết thêm nhiều người vô tội. Nhưng không!

12* Thuận thủ kiên dương
Thuận tay bắt dê.
Phải tranh thủ nắm lấy cơ hội nằm trong tay.
Thời Tam quốc, Lưu Chương là thứ sử Ích Châu, có tính tình nhu nhược. Gia Cát Lượng khuyên Lưu Bị nên tận dụng mối quan hệ bà con xa, làm quen với Lưu Chương, rồi từ đó "thuận tay bắt dê" chiếm lấy Ích Châu làm chỗ dựa.

13* Đả thảo kinh xà
Đánh cỏ động rắn.
Tấn công vào xung quanh kẻ địch, khiến chúng hoảng sợ mà lộ diện.

14* Tá thi hoàn hồn
Mượn xác trả hồn
Mượn thân xác khác để đưa hồn về.
Thời Tam quốc, Tào Ngụy chiếm gần như toàn bộ nước Thục Hán. Đại tướng nhà Thục là Khương Duy bèn giả đầu hàng Tào Ngụy với hy vọng mượn xác quân Tào Ngụy để khôi phục nhà Thục. Tuy nhiên, mưu kế đó không thành, Khương Duy bị giết và nước Thục hoàn toàn về tay Tào Ngụy.

15* Điệu hổ ly sơn
Lừa cho hổ ra khỏi núi.
Làm cho kẻ địch ra khỏi chỗ ẩn nấp để dễ dàng tấn công.
Thời Tam quốc, Trương Phiđược lịnh dẫn quân vào Ích Châu để hỗ trợ cho Lưu Bị. Trên đường tiến quân, gặp Nghiêm Nhan lợi dụng địa thề hiểm yếu cố thủ trong thành. Trương Phi bèn lập kếgiả say rượu, dụ Nghiêm Nhan ra khỏi thành và đánh bại.

16* Dục cầu cố túng
Muốn bắt thì phải thả.
Thời Tam quốc, Mạnh Hoạch làm phản khiến cho Thục Hán bất ổn. Để thu phục Mạnh Hoạch, Gia Cát Lượng đã 7 lần bắt, 7 lần thả (Thất cầm thất túng) khiến Mạnh Hoạch đội ơn mà không dám làm phản nữa.

17* Phao chuyên dẫn ngọc
Ném gạch đi đưa ngọc đến.
Đưa miếng nhỏ ra để dụ địch nhằm đạt cái lớn hơn.
Những kẻ lường gạt tiền thường dùng cái kế nầy.

18* Cầm tặc cầm vương
Bắt giặc bắt vua.

19* Phù để trừu tâm
Rút cũi đáy nồi.
Đánh tiêu hao hậu cần để làm cho quân địch yếu dần, phải thua.

20* Hỗn thủy mạc ngư
Đục nước bắt cá.
Lợi dụng tình thế hỗn loạn ra tay để đạt mục đích. Cũng có thể gọi là đục nước béo cò.

21* Kim thiền thoát xác
Ve sầu lột xác.
Xử dụng bộ dạng mới làm cho quân địch bất ngờ, trở tay không kịp.

22* Quan môn tróc tặc
Đóng cửa bắt giặc.
Dồn giặc vào thế bí, không thể chạy thoát.
Thời Chiến quốc, Tôn Tẩn và Bàng Quyên là học trò cùng thầy là Quỷ Cốc tử nhưng sau là thù địch trên chiến trường. Tôn Tẩn sai quân Tề dùng kế "rút bếp" để lừa Bàng Quyên tiến sâu vào hẻm Mã Lăng. Bàng Quyên trúng bẩy phục kích, bị chận hai đầu và bị bắn tên. Quân Ngụy đại bại, và Bàng Quyên cũng bị loạn tiển mà chết.
* Rút bếp là giảm dần số bếp nấu ăn, chứng tỏ quân số bị giảm sút nhiều.

23* Viễn giao cận công
Ở xa thì dùng giao thiệp, ở gần thì dùng võ lực tấn công.
Thời Chiến quốc, tể tướng nước Tần là Phạm Thư đề ra kế "viễn giao cận công". Đối với nước ởgần thì Tần dùng vũ lực uy hiếp, chiếm thành, chiếm đất. Các nước ở xa vì khôngđem quân đi được, cho nên dùng ngoại giao dụ dỗ làm đồng minh. Cứ như thế, Tần làm bá chủ 6 nước, tạo cho Tần Thuỷ Hoàng thống nhất Trung Hoa sau đó.

24* Giả đạo phạt Quắc
Mượn đường diệt Quắc.
Lợi dụng hòa hoãn địch, đểrồi quay lại tấn công bằng lợi thế mà chính địch tạo ra cho mình.
Tấn Hiến Công mang vàng ngọc hối lộ vua nước Ngu với lý do xin mượn đường sang đánh nước Quắc. Sau khi thu phục được Quắc, Tấn Hiến Công quay về diệt nốt nước Ngu.

25* Thâu lương hoán trụ
Trộm rường thay cột.
Phá huỷ cơ sở của địch.

26* Chỉ tang mạ hoè
Chỉ cây dâu để mắng cây hoè.
Chỉ chó mắng mèo.Tấn công gián tiếp kẻ địch thông qua một trung gian khác.
Thời Tam quốc, Tào Tháo đem quân đi đánh Viên Thuật thì lương thảo cạn kiệt, thiếu thốn, binh lính kêu than. Để trấn áp binh lính, Tào Tháo lập kế đổ tội cho viên quan coi lương là Vương Hậu, là lừa dối trong việc cấp phát lương rồi đem ra chém. Quân lính từ đó không dám kêu ca nữa.

27* Giả si bất điên
Giả ngu chớ không điên.
Vào thời Lý Thái Tông ở VN,đồng thời là nhà Tống bên Trung Hoa, thì Nùng Trí Cao (còn gọi là Nông Trí Cao), người Cao Bằng, nổi dậy xưng vương ở giữa biên giới hai nước. Trí Cao đánh chiếm 8 châu của Quảng Đông và Quảng Tây, vua Tống nhiều lần sai quân sang dẹp mà không xong.
Tướng nhà Tống là Địch Thanh dùng kế giả đò sợ hãi, bằng cách đem một tướng bại trận ra chém rồi cho quân nghỉ ngơi 10 ngày. Biết vậy, Trí Cao lơ là phòng thủ, tức thì Địch Thanh tấn công đánh tan quân nổi dậy và Trí Cao chạy thoát. Sau đó, Lý Thánh Tông bắt chém đầu Trí Cao và mang thủ cấp dâng lên cho vua Tống.

28* Thượng ốc trừu thê
Lên nhà rút thang. Qua cầu rút ván.

29* Thụ thương khai hoa
Trên cây hoa nở.

30* Phản khách vi chủ
Từ chỗ là khách, biến thành vai chủ.
Lấn dần dần đất của địch, đến chỗ địch không còn chỗ đứng.

31* Mỹ nhân kế
Dùng gái đẹp làm rối loạn quânđịch, khống chế địch.
Câu Tiễn, vua nước Việt (Không phải nước Việt Nam, mà là vùng Thượng Hải ở Trung Quốc ngày nay) bị Phù Sai bắt về nước Ngô. Phạm Lãi và Văn Chủng bèn hiến mỹ nhân kế, đem người đẹp nổi tiếng nước Việt là Tây Thi sang dâng cho vua Phù Sai. Vua đam mê tửu sắc, bỏ bê việc triều chính lại bị trúng kế ly gián tạo cơ hội cho Câu Tiển trả thù.
Lịch sử Trung Hoa có 4 đại mỹ nhân là Tây Thi, Vương Chiêu Quân, Điêu Thuyền, và Dương Quý Phi.

32* Không thành kế
Bỏ trống thành.
Khổng Minh Gia Cát Lượng đang giữ thành không có quân phòng thủ thì Tư Mã Ý bất chợt kéo quân đến. Đánh vào tâm lý đa nghi của Tư Mã Ý, Khổng Minh sai mở toang cửa thành, cho người quét dọn trước cổng, xem như không có sự đe doạ nào xảy ra, Khổng Minh ngồi thư thả đánh đàn. Tư Mã Ý nghi ngờ có mưu kế nên rút quân, bỏ lở cơ hội ngàn năm có một để bắt sống địch trên chiến trường.

33* Phản gián kế
Lợi dụng kế của địch biến thành kế của mình.
David Trương Đình Hùng là con của LS Trương Đình Dzu bị Quan sát viên LHQ VC là Đinh Bá Thi móc nối đánh cắp tài liệu, Hoa Kỳ biết được bèn cung cấp những tài liệu đã bị sửa đổi nội dung. Người phụ trách công tác là nữ điệp viên gốc Việt là bà Đăng Mỹ Dung (Dung Krall, tác giả quyển Ngàn Giọt Lệ Rơi - A Ten Thousand Tears Falling) đã đưa ông Trương Đình Hùng ra tòa và HK trục xuất Đinh Bá Thi về VN. Đinh Bá Thi bịVC dàn cảnh giềt chết bằng một tai nạn xe hơi trên đường từ Sàigon ra Hà Nội.

34* Khổ nhục kế
Tự làm mình khổ nhục để đánh lừa quân địch.
Việt vương Câu Tiễn tận tụy phục vụ Phù Sai như một người hầu, thậm chí còn nếm cả phân của Phù Sai để giúp thầy thuốc tìm ra bịnh. Mục đích là che dấu sự chuẩn bị trả thù của nước Việt.

35* Liên hoàn kế
Xử dụng nhiều kế liên tiếp.
Móc nối nhiều kế lại với nhau để đánh thắng.
Trong chuyện Tam quốc diễn nghĩa, Vương Doãn dùng mỹ nhân kế đưa Điêu Thuyền vào gây chia rẻ 2 bố con Đổng Trác Lữ Bố, rồi sau đó dùng kế "Đục nước bắt cá" khơi gợi sự thù địch của Lữ Bố với cha nuôi là Đổng Trác, cuối cùng, Lữ Bố giết chết Đổng Trác.

36* Tẩu vi thượng sách
Gặp kẻ địch mạnh thì kế chuồn là hay nhất trong 36 kế.

Phụ chú
* Thời Chiến Quốc
Kéo dài từ thế kỷ thứ 5 TCN (Trước Công Nguyên) tới khi nhà Tần thống nhất Trung Quốc năm 221 TCN. Thời Chiến Quốc có 7 nước lớn là Tề, Sở, Yên, Hàn, Triệu, Nguỵ và Tần.
* Thời Tam Quốc
Bắt đầu từ năm 220 kết thúc năm 228. Ba nước là Nguỵ, Thục và Ngô. Để tránh trùng tên với các nước khác trước đó, người ta gọi Ngụy là Tào Ngụy, Thục là Thục Hán, Ngô là Đông Ngô. Tam Quốc là thời kỳ đẩm máu nhất của lịch sử Trung Quốc.
Mỹ nhân kế là kế được xử dụng từ xưa mà đến nay vẫn còn hiệu quả. Anh hùng khó lọt qua tay mỹ nhân. Ngoài tứ đại giai nhân ra, còn có những người đẹp làm nghiêng thành đổ nước như Đắt Kỷ, Bao Tự, Võ Tắc Thiên, Ngu Cơ, Trần Viên Viên, Hồng Phất Nữ...
Không biết mỹ nhân hiện đại của Tàu phù đẹp đến mức độ nào mà khiến cho cụ Tổng Bí Thư đảng CSVN phải bị sập bẩy kế mỹ nhân của Trung Cộng, làm cho giang sơn gấm vóc của dân tộc Việt bị lọt vào tay đồng chí vĩ đại, trong những Hiệp ước bán nước. Hiệp ước mà Văn phòng Quốc Hội phải bí mật phê chuẩn chớ không không phải công khai của toàn thể đại biểu QH.