Hỏi vợ cho quan phủ Print
Tác Giả: Saigon Echo sưu tầm   
Thứ Sáu, 12 Tháng 8 Năm 2011 05:04

Mân Nhụy là người họ Cao, ở xã Đào Viên (huyện Diễn Châu, Nghệ An), sống vào nửa đầu thế kỷ XIX. Ông là người có tài văn chương nhưng không đỗ đạt, sống cuộc đời nho sĩ phóng thoáng, ông nổi tiếng về tài kể chuyện “Trạng”, tài châm biếm đả kích

Có viên quan phủ vợ mất, muốn lấy vợ kế. Dựa vào tình quen biết, quan nhờ Mân Nhụy chọn cho một người. Mân Nhụy nhận lời và mời quan ra chợ xem mặt. Ra đến nơi, ông bảo quan đứng xa quan sát. Còn ông thì vào trò chuyện với một cô hàng vải rất thân mật.

Trên đường về, quan phủ công nhận với Mân Nhụy rằng quả tình cô gái này thật là “sắc nước hương trời”, trông bộ dạng nói năng thì cũng thanh lịch. Quan hỏi ngay tên họ và nhà của cô ta. Mân Nhụy giới thiệu rất rành mạch…

Ba hôm sau, Mân Nhụy gặp lại quan. Quan cau mặt bực bội với ông:
- Sao ông lại cho tôi coi mặt cô ấy?
- Sao ạ?
- Tôi cho lính đến nhà thăm hỏi tình hình thì gặp lúc cô ta cho con bú.
- Vâng, thì cô ta đã có con, chồng cô ấy vẫn ở nhà.
- Thế thì lấy cô ta làm sao?
- Bẩm quan, việc lấy hay không là quyền ở quan lớn chứ ạ. Quan lớn chỉ bảo tôi kiếm cho quan lớn người đẹp. Tôi cho cô ấy là đẹp nhất! Quan cũng bảo là “sắc nước hương trời” kia mà!

Khẩu khí người nuôi chí lớn

Hà Tông Huân (1697- 1766), tục gọi là ông Bảng Vàng, quê ở núi Vàng người làng Kim Thành, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa, đỗ bảng nhãn năm 1724 (khoa thi này không có trạng nguyên và thám hoa, nên ông đỗ thủ khoa).

Truyện kể rằng khi còn nhỏ, cậu Huân theo học với một ông đồ. Một buổi chiều thầy trò ra bờ sông tắm mát. Trên bờ sông có cây cổ thụ, thầy đồ cởi áo treo trên cành đọc câu đối:
- Bách niên cổ thụ vi ý giá
(Cây cổ thụ trăm năm dùng làm giá treo áo)

Không cần nghĩ lâu, cậu bé Huân đối:
- Vạn lý trường giang tác dục bồn
(Con sông dài muôn dặm làm cái chậu tắm)

Thầy đồ khâm phục, tin rằng học trò mình có chí lớn. Sau đó, Hà Tông Huân nhờ được bố vợ thương cảnh nghèo, cho cưới vợ sớm và ở rể để lo cho việc học. Có lần ông ra câu đối để thử tài chàng rể:
- Học bác tài xa, dự nhập tứ môn chi tuyển.
(Học rộng tài cao, chuẩn bị thi vào tứ trường)

Hà Tông Huân đối lại:
- Phụ canh tử nậu, kỳ thu bách mẫu chi công
(Cha cày, con cuốc, để thu kết quả trăm mẫu)

Và lại một lần, ông bố vợ đến thăm phòng ở của hai vợ chồng Hà
Tông Huân thấy Huân đang nằm trên giường bên cạnh người vợ đang khâu vá, ông đọc câu đối nôm có ý trách:
- Giường ngọc sao nương mình đức Khổng?
Câu ra là lấy ý ở sách Luận ngữ. Tại sao bậc thánh nhân như Khổng Tử lại quên việc học thuật mà đam mê nữ sắc?

Hà Tông Huân đối lại:
- Gối ngà đang giở mộng ông Chu
Câu đối cũng lấy ý của Khổng Tử đã có lần tự nói rằng ông nằm mơ đến Chu Công là người có tài kinh bang tế thế đời xưa. Ý Hà Tông Huân tự ví mình với người trước, vẫn ôm ấp hoài bão lớn.