Tỉ lệ đàn ông Mỹ gốc Việt hút thuốc lên đến 35%, trong khi đàn ông Á Châu khác tỉ lệ chỉ có 14%. Tỉ lệ hút thuốc rất cao dẫn đến tỉ lệ bị bệnh ung thư và các bệnh mãn tính như cao máu, cao mỡ, tiểu đường, đột quỵ, đau tim... cũng rất cao.
LTS - Hiện nay, có năm thành phố tại Orange County đang mở chiến dịch khuyến khích người Việt bớt hút thuốc lá. Nhân dịp này, nhật báo Người Việt phỏng vấn cô Trần Trang Khanh, giám đốc văn phòng BPSOS ở Orange County, kiêm giám đốc Chương Trình Tiếp Cận Các Sắc Dân Trong Lãnh Vực Sức Khỏe Cộng Đồng (REACH), về chiến dịch giảm hút thuốc lá trong cộng đồng Việt Nam.
(Hình minh họa: Pornchai Kittiwongsakul/AFP/Getty Images)
Người Việt (NV): Xin cô nói sơ qua tình trạng hút thuốc trong cộng đồng Việt Nam, được không?
Trần Trang Khanh: Tỉ lệ đàn ông Mỹ gốc Việt hút thuốc lên đến 35%, trong khi đàn ông Á Châu khác tỉ lệ chỉ có 14%. Tỉ lệ hút thuốc rất cao dẫn đến tỉ lệ bị bệnh ung thư và các bệnh mãn tính như cao máu, cao mỡ, tiểu đường, đột quỵ, đau tim... cũng rất cao. Đàn ông Mỹ gốc Việt, đặc biệt là những người ở thế hệ đầu tiên, có tỉ lệ hút thuốc cao hơn nhiều so với mức trung bình của quốc gia. Quan trọng hơn, khói thuốc ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe và cũng sẽ gây ra các bệnh mãn tính.
NV: Thưa cô, có giải pháp nào để vận động đàn ông Mỹ gốc Việt hạn chế hút thuốc lá?
Trần Trang Khanh: Chúng tôi vừa nhận một khoản tài trợ $2.1 triệu từ Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CDC) để thực hiện chương trình tạo môi trường sức khỏe lành mạnh cho cộng đồng Việt Nam ở California, đặc biệt ở Orange County.
Vì sao chọn người Việt Nam, bởi vì tỉ lệ hút thuốc của đàn ông Việt đứng cao nhất so với tỉ lệ người Á Châu khác. Nếu họ càng hút nhiều thì họ sẽ tạo ra ô nhiễm khói thuốc rất nhiều. Do đó chương trình này nhằm hướng dẫn người Việt hiểu biết thêm về vấn đề này.
NV: Chương trình này được thực hiện như thế nào?
Trần Trang Khanh: Chương trình này có hai phần chính. Phần một, giảm bớt hút thuốc để không bị khói thuốc ô nhiễm môi trường, nhất là ở các trung tâm thương mại. Hiện nay, California có luật không cho hút thuốc bên trong, như vậy những người không được hút thuốc bên trong phải ra ngoài hút. Khi ra ngoài hút thì vô hình trung họ lại tạo khói thuốc cho những người không hút thuốc, hoặc trẻ em đến các trung tâm thương mại.
Nhiệm vụ của chúng tôi là làm việc với các chủ nhân trung tâm thương mại để khuyến khích và động viên họ áp dụng luật California hiện đang có là luật không được hút thuốc gần ngay các cửa chính, cửa ra vào, và cửa sổ ít nhất 20 feet. Bởi vì luật này chỉ áp dụng cho những công ty, trường học, những nơi thuộc chính phủ, nên chúng tôi khuyến khích những chủ nhân trung tâm thương mại áp dụng luật này cho trung tâm để giảm bớt được khói thuốc.
Phần hai, giảm bớt các căn bệnh mãn tính cho những người dân ở California bằng cách có sự hợp tác giữa các hội đoàn. Ví dụ, từ xưa hội đoàn A giới thiệu bệnh nhân qua hội đoàn B nhưng chỉ giới thiệu miệng. Tuy nhiên, hội đoàn A giới thiệu bệnh nhân đi nhưng họ không biết bệnh nhân có được chữa bệnh hay không, nếu được chữa thì như thế nào... Không ai có thể kiểm soát, có thể theo dõi được bệnh trạng của bệnh nhân.
Do đó, chương trình này đưa ra một đề án nhằm kêu gọi các tổ chức phi lợi nhuận làm việc với các trung tâm y tế cùng tham gia trong hệ thống điện tử. Nghĩa là hội đoàn A giới thiệu bệnh nhân qua hội đoàn B thì có thể thấy tất cả bệnh nhân được giới thiệu qua hội đoàn B, đồng thời biết được những bệnh nhân này bị bệnh mãn tính gì như cao máu, cao mỡ, đau tim, ung thư, đột quỵ... Quan trọng hơn là biết được bệnh nhân có được trung tâm y tế chữa bệnh cho họ chưa, hay có chương trình hội thảo nào để giúp họ hiểu thêm thông tin để họ có thể kiểm soát và giữ gìn sức khỏe cho chính bản thân họ.
NV: Vì sao chọn Orange County mà không chọn nơi khác?
Trần Trang Khanh: Chúng tôi chọn Orange County vì ở đây có năm thành phố lớn là Westminster, Santa Ana, Garden Grove, Anaheim, và Fountain Valley. Đây là những thành phố có rất đông người Việt sinh sống.
NV: Khi thực hiện chương trình này thì mức độ giảm hút thuốc lá sẽ được bao nhiêu?
Trần Trang Khanh: Không biết được. Nhưng chắc chắn nếu những người chủ của các trung tâm thương mại chịu áp dụng thì sẽ thành luật, bắt buộc mọi người phải làm theo. Giống như luật liên bang đưa xuống là không được hút thuốc ở trong thì dù có thích hay không thích cũng bắt buộc không được hút thuốc. Như vậy chắc chắn sẽ giảm bớt mức độ hút thuốc và giảm khói thuốc ô nhiễm.
NV: Đây là các công ty tư nhân thì chỉ vận động để họ hiểu và làm chứ đâu có gì để ràng buộc họ?
Trần Trang Khanh: Đúng. Nhưng chúng tôi sẽ khuyến khích họ, giải thích cho họ hiểu là chương trình tập trung làm giảm việc hút thuốc và thuốc lá có hại như thế nào đối với người dân mình. Nếu các chủ nhân trung tâm thương mại không chấp nhận thì mình cũng không làm gì được họ hết. Còn nếu họ đồng ý thì họ phải làm các bảng chỉ dẫn để cảnh báo những người hút thuốc phải cách xa như luật quy định. Mục đích của chúng tôi chỉ muốn giảm bớt hút thuốc, tạo môi trường không khói thuốc.
NV: Với số tiền $2.1 triệu thì trong ba năm sẽ chi vào những việc gì?
Trần Trang Khanh: Số tiền này phần lớn thực hiện trả lương cho nhân viên, và những người tham gia vào chương trình này vì họ phải có nhiều việc để làm như theo dõi bệnh nhân, giáo dục, hướng dẫn, kiểm soát bệnh nhân để họ giảm bớt các bệnh mãn tính... Đồng thời tổ chức nhiều hội thảo để vận động người dân.
Hiện nay đã hết năm thứ nhất thực hiện chương trình này. Chúng tôi bắt đầu từ Tháng Mười, 2014, và chính thức phát động từ Tháng Ba, 2015.
